ردیابی مگاسونامی‌های باستانی در مریخ به دهانه‌ای که از آنجا شروع شده‌اند

قبل از خشک شدن مریخ، یک سیارک به یکی از اقیانوس های آن برخورد کرد و سونامی غول پیکری ایجاد کرد و اکنون محققان دهانه برخورد آن را پیدا کرده اند.

توسط لیا کرین

حدود 3.4 میلیارد سال پیش، پس از برخورد یک سیارک با یکی از اقیانوس های سیاره، یک غول عظیم الجثه سطح مریخ را در نوردید. اکنون، محققان فکر می‌کنند که دهانه‌ای را پیدا کرده‌اند که مگاسونامی از آنجا شروع شد. اندازه دهانه حفره نشان می دهد که این برخورد شبیه برخورد سیارک Chicxulub به زمین بوده است که اعتقاد بر این است که دایناسورها را کشته است.

در واقع، اولین تصاویری که ما از مناظر مریخ داریم – که توسط فرودگر وایکینگ 1 در دهه 1970 گرفته شده است – ممکن است حاوی شواهدی از این مگاسونامی باشد. فقط ما هنوز این را نمی دانستیم. مشاهدات قبلی سطح مریخ نشان داد که یک سونامی بزرگ در این سیاره رخ داده است، اما دانشمندان هنوز محل برخورد سیارکی را که باعث آن شده است، پیدا نکرده اند. الکسیس رودریگز از موسسه علوم سیاره ای در آریزونا و همکارانش برای انجام این تحقیق، داده هایی را از چندین مدار مریخ جمع آوری کردند.

آنها دهانه ای به پهنای 110 کیلومتر به نام Pohl را در دشت های شمالی مریخ پیدا کردند که کاملاً درست به نظر می رسد. این در بالای کانال‌هایی قرار دارد که احتمالاً زمانی که آب برای اولین بار به منطقه سرازیر شد، ایجاد شد و اقیانوسی عظیم را ایجاد کرد، اما رسوبی وجود دارد که گمان می‌رود از سونامی بعدی در بالای آن آمده باشد. این بدان معنی است که آنها تقریباً به طور قطع در دوره زمانی مناسب، قبل از خشک شدن مریخ، تشکیل شده اند.

بر اساس ابعاد دهانه و مجموعه‌ای از شبیه‌سازی‌ها، محققان دریافتند که سیارکی که آن را به راه انداخته، بسته به ویژگی‌های زمینی که برخورد کرده، حدود 9 کیلومتر عرض یا 3 کیلومتر عرض دارد. در هر صورت، احتمالاً سونامی غول پیکری با امواجی به ارتفاع 250 متر که به فاصله 1500 کیلومتری از محل برخورد می رسد، ایجاد کرده است.

وقتی به سونامی فکر می کنیم، به یک موج فکر می کنیم، دیواری از آب که نزدیک می شود و از ساحل دور می شود. رودریگز می‌گوید: «می‌توانست بسیار متفاوت باشد. شما این دیوار عظیم از آب متلاطم و قرمز را می‌بینید که برخی از آن به همراه صخره‌ها و خاک در موج پرواز می‌کنند و به عقب می‌افتند.» از آنجایی که مریخ گرانش کمتری دارد. در زمین، آب و زباله آهسته تر از روی زمین می ریزند.

این برخورد همچنین می‌تواند یک موج لرزه‌ای را ارسال کند که صدها کیلومتر در اطراف دهانه پراکنده شده است، خاک و سنگ‌ها را به هوا پرتاب می‌کند و جریان زباله‌های فاجعه‌باری را همراه با موج ایجاد می‌کند. رودریگز می‌گوید: «بسیار ترسناک، قطعاً چیزی برای مرور وجود ندارد. “اما اگر جریان زباله دارید، خاک زیادی در اطراف شما پخش شده است. بنابراین اگر واقعاً در آنجا فرود آمدید، فرصتی برای نمونه برداری از رسوبات دریایی باستانی دارید.”

ما قبلاً در منطقه فرود آمده ایم. فرودگر وایکینگ 1، اولین مریخ نوردی که بر روی مریخ فرود آمد، در سال 1976 در مناطق پست شمالی، درست در داخل منطقه ای که احتمال وقوع سونامی وجود داشت، فرود آمد. این احتمال وجود دارد که سنگ‌های عجیب در اولین تصاویری که ما از مریخ دیده‌ایم، احتمالاً توسط یک سونامی عظیم به آنجا پرتاب شده باشند، و کانال‌های عجیب در این صحنه ممکن است ناشی از سرازیر شدن آب به اقیانوس باشد.

مرجع مجله: گزارش های علمیDOI: 10.1038/s41598-022-18082-2