هموفیلی B: آزمایش ژن درمانی موفقیت اولیه را در افراد مبتلا به اختلال لخته شدن خون نشان می دهد

در یک مطالعه کوچک بر روی 10 نفر مبتلا به هموفیلی B، 9 نفر هنوز حدود دو سال پس از دریافت یک تزریق ژن درمانی، از درمان استاندارد برای این بیماری عقب بودند.

توسط جیسون آرون موروگسو

یکی از انواع ژن درمانی موفقیت اولیه را در درمان یک نوع نادر از هموفیلی نشان داده است، اما اینکه آیا این درمان در درازمدت موثر خواهد بود، ناشناخته است.

هموفیلی B یک بیماری ژنتیکی نادر است که از لخته شدن خون به طور موثر جلوگیری می کند و گاهی اوقات باعث خونریزی تهدید کننده زندگی می شود. این به دلیل یک جهش ژنتیکی در کروموزوم X ایجاد می شود که باعث می شود افراد نتوانند سطوح کافی پروتئین فاکتور IX را که برای لخته شدن خون بسیار مهم است، تولید کنند.

در حال حاضر با تزریق منظم، معمولاً هفتگی، فاکتور IX تولید شده در آزمایشگاه درمان می شود. علیرغم این درمان، برخی از افراد همچنان می توانند آسیب مفاصل ناتوان کننده را تجربه کنند.

برای آزمایش پتانسیل ژن درمانی برای اصلاح این خطای ژنتیکی، محققان دانشگاه کالج لندن، بیمارستان رویال فری لندن و شرکت بیوتکنولوژی Freeline Therapeutics به 10 مرد بالغ مبتلا به هموفیلی B با یک دوز درمانی به نام FLT180a که توسط ویروس مرتبط با ویروس.

هرکدام از انواع هموفیلی در مردان شایع‌تر از زنان است، زیرا دومی حامل دو کروموزوم X است و بنابراین تنها در صورتی رنج می‌برد که هر دو کروموزوم تحت تأثیر قرار گیرند یا یکی از کروموزوم‌ها از بین رفته یا کار نکند.

بیست و شش هفته پس از تجویز ژن درمانی، همه شرکت کنندگان سطوح فاکتور IX را افزایش دادند که با توجه به دوز ژن درمانی که فرد دریافت کرد، متفاوت است.

پس از حدود دو سال، این پاسخ در 9 نفر از 10 شرکت کننده ادامه داشت. در شروع مطالعه، همه مردان سطح فاکتور IX 2 درصد یا کمتر از حد طبیعی داشتند. در آخرین اسکن گزارش شده، این تعداد بسته به دوز ژن درمانی، از 23 درصد تا 260 درصد در 9 شرکت کننده متغیر بود.

علاوه بر این، نه شرکت‌کننده دیگر نیازی به انجام رژیم درمانی قبلی برای تزریق فاکتور IX نداشتند.

Pratima Choudhary از دانشگاه کالج لندن در بیانیه ای گفت: «رفع نیاز بیماران هموفیلی به تزریق منظم پروتئین از دست رفته گام مهمی در بهبود کیفیت زندگی آنها است.

به گفته محققان، این نوع ژن درمانی از بسته بندی پروتئین های موجود در پوشش بیرونی ویروس مرتبط با آدنوویروس استفاده می کند تا یک نسخه عملکردی از یک ژن را مستقیماً به بافت های فرد برساند تا ژنی را که به درستی کار نمی کند، جبران کند. سپس پروتئین های تازه ساخته شده در خون آزاد می شوند.

شرکت کنندگان در مجموع به مدت 15 سال پیگیری خواهند شد. Choudary گفت: “مطالعه پیگیری طولانی مدت بیماران را از نظر استحکام بیان و نظارت بر اثرات دیررس بررسی می کند.”

بر اساس شواهدی که تاکنون در این نوع ژن درمانی وجود دارد، جان مک فی از دانشگاه سوری در بریتانیا معتقد است که سطح فاکتور IX شرکت کنندگان در دراز مدت کاهش می یابد. علاوه بر این، افراد نمی توانند این ژن درمانی خاص را با همان نوع ناقل ویروسی بیش از یک بار دریافت کنند.

بدن ممکن است آن را تشخیص دهد [the viral vector] مک وی می گوید: به عنوان اجسام خارجی و افزایش سطح آنتی بادی ها، که بلافاصله به ویروس متصل شده و آن را خنثی می کند.

این درمان همچنین به شرکت کنندگان نیاز دارد که به طور منظم داروهای سرکوب کننده ایمنی مصرف کنند تا مطمئن شوند بدن آنها FLT180a را پس نمی زند. استفاده طولانی مدت از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی با افزایش خطر عفونت همراه است. مک فی می گوید مشخص نیست شرکت کنندگان چه مدت به مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی نیاز دارند.

از عوارض جانبی گزارش شده در این مطالعه، حدود 10 درصد مربوط به ژن درمانی و 24 درصد مربوط به سرکوب سیستم ایمنی بود. یک لخته خون جدی در یک شرکت کننده که دوز بالایی دریافت کرده بود رخ داد.

به طور کلی، مک فی می گوید که نتایج دلگرم کننده هستند: “کار زیادی برای انجام دادن وجود دارد، اما بسیار امیدوار کننده است.”

او می‌گوید: «تفاوت زیادی بین یک تزریق که شما را برای مدت معینی درمان می‌کند در مقایسه با یک درمان جایگزین – که اکنون از آن استفاده می‌کنیم – وجود دارد که حداقل یک بار در هفته برای طول عمرش نیاز به تزریق دارد.»

مرجع مجله: مجله پزشکی نیوانگلندDOI: 10.1056 / NEJMoa2119913